Pewnego słonecznego popołudnia stwierdzasz sobie “Chciałbym się ścigać” – od tego miejsca, do tytułu mistrza świata jest bardzo długa i kręta droga, spróbuję jednak w naszej serii przeprowadzić Cię przez jej różne pułapki, w możliwie bezbolesny sposób.

Colin McRae czy Michael Schumacher?

Wybór oczywiście nie jest prosty, a żeby dokonać właściwego musisz sobie odpowiedzieć na wiele pytań. Pierwszym, które w moim przekonaniu warto sobie samemu postawić, to wybór dyscypliny. Motoryzacja dzięki temu jest piękna, że jest praktycznie nieskończenie różnorodna.

Jeżeli masz już prawo jazdy, muszę Cię zmartwić – jesteś za stary, żeby rozpocząć od kartingu, gdyż tutaj, aby osiągnąć naprawdę wysoki poziom, powinieneś zacząć w wieku 7-8 lat. Na szczęście dyscyplin nadal pozostaje bardzo dużo – od startów w okręgowych KJS’ach, przez drift, wyścigi cross country, wielkie rajdy czy wyścigi długodystansowe.

Jeżeli nie masz jeszcze żadnego doświadczenia, przede wszystkim zorientuj się jakiego rodzaju zawody i możliwości treningu występują w twojej okolicy. Mieszkasz w górach? Pewnie w pobliżu odbywają się wyścigi górskie. Mieszkasz niedaleko toru (a jest ich zdecydowanie więcej niż się wydaje) – najłatwiej zacząć będzie w wyścigach płaskich. Często nie ma w twoim otoczeniu ani toru, ani naturalnych warunków do uprawiania sportu – w takim przypadku z dużą dozą prawdopodobieństwa gdzieś w okolicy organizowane są KJSy.

Nie bój się też sprawdzić kilku różnych rodzajów sportu – najczęściej można wykupić przejazdy w trakcie różnych treningów. Wiele firm udostępnia także odpłatnie swoje przygotowane samochody, a nawet pójście na widownię pozwoli Ci poczuć atmosferę danych zawodów.

Jeżeli nie wiesz skąd wziąć informacje o tym co, gdzie i kiedy się odbywa – skontaktuj się z najbliższym automobilklubem zrzeszonym w PZM – można tam spotkać prawdziwych weteranów motorsportu, którzy bardzo chętnie podpowiedzą Ci co dzieje się w okolicy oraz podpowiedzą jaką drogę wybrać.

W moim przypadku zaczynałem od Rallycrossu, gdzie zdobyłem licencję zawodniczą i pierwsze doświadczenie sportowe za kierownicą. Jednak po zmianie miejsca zamieszkania przestawiłem się na rajdy i okazjonalne wypady na tor. To właśnie z tej perspektywy spróbuję doradzić Ci wybór samochodu.

Pożyczka, czy sprzedaż nerki?

Kolejny akapit niestety też musimy rozpocząć smutną wiadomością – jeśli czytasz ten artykuł, to nie dość że jesteś za stary, to prawdopodobnie zbyt biedny, żeby zostać mistrzem świata. Nie daj się zwieść, wielkie kontrakty sponsorskie trafiają się naprawdę nielicznym więc przez zdecydowaną większość czasu będziesz musiał do tego hobby dokładać i to niemałe ilości gotówki. Nie oznacza to, że nie możesz mieć z tego całej masy frajdy,jak i wynieść wiele przydatnych na zwykłych drogach umiejętności. Dlatego spróbujmy wybrać nasz samochód tak, żeby nas nie zrujnował (przynajmniej na początku), ale żeby był rozwojowy i dostarczał nam dużo przyjemności z jazdy.

Kiedy wybrałeś już dyscyplinę, która będzie Ci pasowała, czas zabrać się w końcu za wybór samochodu. Tutaj przede wszystkim sprawdzić trzeba podział na klasy danej serii. Zazwyczaj oparty jest on na pojemności i rodzaju napędu.

Zacznijmy więc od napędu – do wyboru masz trzy konfiguracje – każda ma swoje wady i zalety. Najbardziej zaawansowany, znany też najlepiej z rajdów, jest napęd na wszystkie koła. Zapewnia on niesamowite możliwości przyspieszania na każdym podłożu. Na początek odradzam Ci jednak ten typ – jest on zdecydowanie droższy w utrzymaniu, a do tego samochody w niego wyposażone, aby nadrabiać większą masę, muszą być zdecydowanie mocniejsze – na początek to niekoniecznie dobra rzecz, ale o tym za chwilę.

Zostaje nam więc napęd na tył lub na przód – tutaj w dużej mierze trzeba oprzeć się na swoich preferencjach. O ile napęd na tył jest uważany przez wielu za “ten prawdziwy” o tyle przednionapędowy samochód będzie łatwiejszy do opanowania i niekoniecznie wolniejszy.

Corvette V8 to nie będzie dobry wybór

Kolejna sprawa to dobór pojemności – na początek najłatwiej będzie Ci startować w najwolniejszej klasie. Po pierwsze mniejsze moce oznaczają, że w samochodzie mniej rzeczy dzieje się na raz i można spokojnie uczyć się dobrej techniki panowania nad samochodem. Kolejna sprawa to kwestia utrzymania – samochody z mniejszymi pojemnościami (najczęściej wolnossące) są po prostu tanie w utrzymaniu.

Trzecim argumentem za wyborem trochę wolniejszego samochodu jest fakt, że ścigasz się z porównywalnymi samochodami – kiedy wybierzesz klasy najwyższe, często nie ma w nich już ograniczeń i wygrywają ludzie z najlepiej przygotowanymi samochodami, w które zainwestowano ogromne środki.

I tak na przykład w rajdach amatorskich najczęściej dwie pierwsze klasy to samochody o pojemnościach do 1250 cm^3 oraz między 1251 a 1600 cm^3 – w mojej opinii to właśnie w tym przedziale najlepiej zaczynać swoją rajdową przygodę.

Po doczytaniu do tego miejsca wiesz już mniej więcej czego szukasz – czas wybrać konkretny model! Warto tutaj zrobić rozeznanie jakie samochody najczęściej używane są do danej dyscypliny – nie warto iść pod prąd i wybierać egzotycznych samochodów, ponieważ bardzo trudno dostać do nich sportowe części (jak choćby szpera), a nawet proste podzespoły, które po prostu w walce się poddają, nie będą tak łatwo dostępne.

Jako że nie ma powodu, aby wymyślać koło na nowo, przedstawię Ci trzy moje propozycje – samochody te nadają się przede wszystkim do rajdów amatorskich, ale bardzo dobrze sprawdzą się także w innych dyscyplinach.

BMW E36

Nie jest to zbyt zaskakujący wybór – prawdopodobnie najpopularniejszy samochód do “upalania”. Napęd na tył, szeroka gama silników i części tak popularne, że można je kupić w warzywniaku. Polecam zacząć od mniejszego silnika – 1.6 pozwoli nam na starty w K2 a jego utrzymanie będzie niesamowicie tanie.

Fiat Seicento

Jeden z najtańszych samochodów, z którego zbudujemy pełnoprawną rajdówkę – jest mały, lekki, a co za tym idzie łatwo zmusić go do jechania tam gdzie my chcemy. Znajdzie zastosowanie zarówno w KJS, jak i w Rallycrossie, bardzo szeroki wachlarz części dedykowanych do sportu, bardzo duże wsparcie społeczności i osiągi, które mogą zaskoczyć. Przy ciasnych i technicznych odcinkach może bardzo namieszać.

Honda Civic

Bardzo uniwersalna pierwsza rajdówka – zależnie od budżetu można wybrać dowolną generację. Ilość części do sportu tak jak w przypadku dwóch poprzednich samochodów jest ogromna, a w przypadku większej inwestycji i rozwoju naszych umiejętności można powalczyć już o miejsca w klasyfikacji generalnej

Na koniec chciałem tylko prosić żeby nie traktować tego poradnika jako wiedzy objawionej – ma on tylko pomóc zrozumieć kilka zagadnień i nie zabrnąć w ślepy zaułek, tak jak zrobiłem to ja wybierając na początek Mini Coopera – choć to bardzo fajne i szybkie auto, które pozwoliło zgarnąć mi kilka statuetek, dostępność części do sportu praktycznie nie istnieje, a sam samochód jest kompletnie nierozwojowy.

Olej silnikowy to najważniejszych płyn eksploatacyjny w każdym samochodzie. Odpowiada
za smarowanie i redukcję tarcia między poszczególnymi elementami silnika. W takim razie
czy aby na pewno zalecenia producentów pojazdów do wydłużenia interwałów wymiany
oleju silnikowego to dobry pomysł?

Olej silnikowy – co warto wiedzieć

Jedną z najważniejszych funkcji oleju silnikowego jest jego smarowanie, odprowadzanie
ciepła oraz redukowanie tarcia między elementami silnika. Na rynku pojawiają się coraz
nowsze silniki, które opracowywane są w taki sposób, aby unikać zwiększania pojemności
jednostki napędowej – tak zwany downsizing, przy jednoczesnym wydobywaniu jak
największej mocy.

Taki zabieg konstruktorów silników pozwala na znaczne niższe spalanie i
większą ekonomiczność podczas jazdy. W nowych samochodach w tym celu stosowane są
oleje syntetyczne, którymi nasmarowane są wszystkie elementy które pracują w silniku lub z nim współpracują, jak turbosprężarki. Stan oleju jest zatem niezwykle istotny, jeśli chodzi o funkcjonowanie silnika samochodu.

Wymiana oleju – co, ile?

Olej silnikowy musi być regularnie wymieniany, aby mógł należycie spełniać swoje zadanie.
W takim razie jak często wymieniać olej silnikowy? To zależy od wskazówek producenta
samochodu.

Zazwyczaj zaleca się, aby wykonywać tę czynność co 30 tysięcy kilometrów,
jednak wszystko zależy od konkretnego modelu auta i jego eksploatacji. Np. Toyota zaleca
wymianę oleju co 15 tys. kilometrów lub co rok, a np. grupa VW co 30 tys. lub co 2 lata.
Wydłużone okresy wymiany oleju zmniejszają trwałość i żywotność silnika z prostej
przyczyny, testy silników przeprowadzane są w laboratoriach w warunkach idealnych dla
optymalnej pracy silnika.

Jednak w życiu codziennym powietrze jest zanieczyszczone, paliwo bywa kiepskiej jakości, a znaczna większość samochodów część swojego życia porusza się w cyklu miejskim, przejeżdżając mniej kilometrów, ale pracując za to o wiele bardziej intensywnie, co przyspiesza jego zużycie.

Coraz częściej to samochody same nas informują, że czas najwyższy na wymianę oleju
w silniku. Jednak należy pamiętać, że są one programowane na podstawie danych producenta.

Zdaniem większości mechaników i specjalistów z dziedziny motoryzacji, graniczna ilość
pokonanych kilometrów to 15 tys. lub rok pracy oleju w silniku. Po takim przebiegu i czasie
filtr oleju nie jest w stanie zatrzymywać zanieczyszczeń, a sam olej ulega zużyciu i traci
właściwości smarne oraz antykorozyjne.

Poza tym w autach, które są przede wszystkim eksploatowane w mieście, zaleca się
wymieniać olej częściej, co 10 – 12 tys. km przebiegu.
Moim zdaniem, aby auto służyło nam bezawaryjnie jak najdłużej, należy eksploatować swój
pojazd tak, aby przez długi czas cieszyć się zdrowym serduchem naszych czterech kółek.
Dlatego dla zdrowia silnika lepiej jednak skracać czas pomiędzy zalecanymi wymianami
oleju.

Kiedyś luksusowe wyposażenie dziś standard w niemal każdym samochodzie – klimatyzacja to ratunek podczas jazdy w naprawdę gorącym klimacie, a najbliższe prognozy pogody zapowiadają nam powrót wysokich temperatur.

Klimatyzacja w samochodzie wady i zalety

Klimatyzacja przydaje się wiosną i latem, kiedy zapewnia optymalną temperaturę wewnątrz kabiny, jak również jesienią i zimą, kiedy szybko osusza wnętrze pojazdu czy będzie zapobiegać parowaniu szyb. Klimatyzację należy używać przez cały rok, minimum 15 minut w tygodniu. A dlaczego? Ponieważ działająca klimatyzacja smaruje olejem sprężarkę, który krąży wraz z czynnikiem chłodzącym. W przeciwnym razie grozi nam jej zatarcie.

Minusem klimatyzacji jest większy koszt eksploatacji auta. Trzeba pamiętać o regularnej wymianie filtra kabinowego – przynajmniej raz w roku oraz dezynfekcji pojazdu i serwisie. Osobiście polecam ozonowanie pojazdu, jako dezynfekcję. Nie tylko otrzymamy auto wolne od wszelkich wirusów czy grzybów, a przy okazji pozbędziemy się wszelkich nieprzyjemnych zapachów z środka.
Warto raz na 2 lata wybrać się do serwisu na sprawdzenie ilości czynnika chłodzącego, ilości oleju w sprężarce oraz sprawdzeniu szczelności układy klimatyzacji.

R134a i R1234yf – klimatyzacja w samochodzie

Oba czynniki mają bardzo podobne właściwości termodynamiczne. Pod względem efektywności chłodzenia nie wykazują większych różnic. Ich różnica polega na temperaturze samozapłonu. W przypadku czynnika R134a temperatura samozapłonu wynosi 770°C, przez co jest uznawany za niepalny. Natomiast czynnik R1234yf ma temperaturę samozapłonu 405°C – jest więc uważany za łatwopalny.

Od 2017 roku pojazdu wszystkie pojazdy muszą być wyposażone w nowy czynnik klimatyzacji R1234YF, zastępując tym samym poprzedni czynnik R134a. Choć w niektórych pojazdach z 2014 a nawet 2013 roku można spotkać już nowy czynnik R1234YF. Koszt serwisu czynnika np. w Kia Ceed „starego” R134a oscyluje w okolicach 250 złotych, natomiast w „nowego” R1234YF czynnika o koszt już około 700 złotych (wszystko zależy od ilości uzupełnionego czynnika).

Przygotowanie do podróży – klimatyzacja w samochodzie

Przed wyruszeniem w podróż w upalne dni warto chociaż na chwilę otworzyć wszystkie drzwi, aby przewietrzyć pojazd. Taki zabieg bardzo ułatwi naszej klimie sprawne wychłodzenie środka naszego pojazdu jak również odciąży pracę sprężarki i co ważne pozwoli zmniejszyć zapotrzebowanie na paliwo.

Przez pierwsze kilometry włączamy obieg wewnętrzny powietrza i ustawiamy auto(tutaj pojazd sam powinien dobrać odpowiednią cyrkulację powietrza) lub minimum bieg trzeci na panelu sterowania klimatyzacji. Tym sposobem pozwolimy możliwie szybko obniżyć temperaturę. Po jej ustabilizowaniu na pożądanym poziomie, ustawiamy zewnętrzny obieg powietrza (w trybie auto samochód sam po uzyskaniu odpowiedniej temperatury przełączy na obieg zewnętrzny). To zapobiegnie nadmiernemu przesuszeniu powietrza i uchroni błony śluzowe przed wyschnięciem.

Podróż i dojazd do miejsca docelowego – klimatyzacja w samochodzie

Pamiętajmy aby rozsądnie ustawić temperaturę powietrza wdmuchiwanego do kabiny. Lekarze zalecają, aby różnica nie była wyższa, niż 5-8 stopni Celsjusza od tej na zewnątrz auta. Najbardziej optymalna temperatura w aucie to 21 stopni.

Bardzo ważnym elementem prawidłowej eksploatacji dotyczy również ustawienie nawiewów. Mocny nadmuch na twarz i górne drogi oddechowe może szybko doprowadzić do przeziębienia, problemów z zatokami, a także wywołać alergię. Lekarze informują również o konsekwencjach w postaci bólu głowy, mięśni i kaszlu.

Szybka zmiana temperatury może też prowadzić do osłabienia odporności, a w skrajnym przypadku do szoku termicznego. W związku z tym, lepiej ukierunkować strugę powietrza na szybę i nogi, dając sobie więcej czasu na przystosowanie do przebywania w chłodniejszym miejscu.

Jeśli w waszych pojazdach macie manualnie sterowaną klimatyzacją, to starajcie się nie ustawiać minimalnej temperatury na skali przy pokrętłach. Zdecydowanie bardziej korzystne dla zdrowia będzie chłodne powietrza i nieco mocniejszy nawiew kierowany na szybę i nogi.

Podobnie, jak ważne jest wyrównywanie temperatury z otoczeniem przed uruchomieniem klimatyzacji, tak równie ważny element stanowi wyrównanie powietrza przed opuszczeniem pojazdu. Specjaliści zalecają, by zwiększanie temperatury rozpocząć około 15-20 minut przed końcem długiej podróży. To pozwoli zminimalizować ryzyko wystąpienia szoku termicznego.